Przedmioty wszystkich działów zbiorów stanowią materialne świadectwa przeszłości Śląska i odzwierciedlają w specyficzny sposób różnorodne aspekty polityki, gospodarki, kultury i życia codziennego Śląska. Najważniejsze zbiory muzealne pochodzą głównie z okresu od XVI wieku do końca starego Śląska w roku 1945.

Szczególnie materiały archiwalne, mapy, obiekty numizmatyczne ale również poszczególne militaria, wybrane obiekty z zakresu sztuki i rzemiosła artystycznego, życia codziennego oraz kultury przemysłu nadają się do przedstawienia i udokumentowania historii Śląska. Kierują one uwagę na różne epoki historii Śląska, opowiadają o znaczących wydarzeniach i przedstawiają osobistości lub są świadkami warunków socjalnych i gospodarczych.

Fotografia: Jürgen Matschie, © SMG